De Stemming van 8 december
Het CDA is deze week fors gedaald. Terwijl tot vorige week nog ruim de helft der CDA-
kiezers wederom CDA gingen stemmen is het nu duidelijk onder de 50% gedaald. Dat is
volledig toe te schrijven aan de discussies rondom de koopkracht van de laagste inkomens.
De oppositiepartijen profiteerden van deze terugval.
Peiling politieke voorkeur        
  Verk.      
in zetels Tweede Kamer TK 2003 7/4 1/12 8/12
 CDA 44 38 34 30
PvdA 42 34 50 51
 VVD 28 30 28 28
LPF 8 8 4 4
 Groen Links 8 12 9 10
 SP 9 13 14 15
 D66 6 9 5 5
 ChristenUnie 3 4 4 5
 SGP 2 2 2 2
Totaal 150 150 150 150
       
Electorale potentie van de partijen
Terwijl vorige week de VVD leek terug te komen is dat deze week weer voorbij.
Tegelijkertijd zakt het CDA fors terug. Inmiddels is de elecotrale potentie van de SP hoger
geworden dan die van het CDA!
Partijen die kans maken op een stem                                
  Allen kiezer CDA*) kiezer PvdA kiezer VVD
in procenten van: 9/9 20/1 3/3 8/12 9/9 20/1 3/3 8/12 9/9 20/1 3/3 8/12 9/9 20/1 3/3 8/12
 CDA 46% 36% 34% 25% 91% 79% 88% 64% 9% 5% 3% 1% 46% 32% 29% 20%
 PvdA 30% 36% 36% 40% 17% 26% 6% 20% 93% 95% 93% 93% 9% 15% 8% 10%
 VVD 41% 35% 39% 27% 47% 38% 56% 34% 9% 3% 5% 3% 93% 87% 97% 77%
 LPF 15% 16% 16% 10% 11% 7% 18% 9% 1% 1% 1% 2% 19% 13% 26% 15%
 GrLinks 28% 18% 21% 23% 12% 9% 0% 2% 55% 32% 41% 50% 4% 4% 2% 2%
 D66 22% 17% 20% 17% 11% 13% 13% 10% 39% 20% 27% 16% 16% 15% 15% 22%
 SP 20% 23% 22% 29% 11% 14% 4% 15% 42% 32% 38% 50% 4% 6% 4% 7%
 ChristenUnie 7% 5% 5% 8% 11% 7% 8% 16% 1% 1% 0% 1% 0% 1% 1% 1%
 SGP 2% 2% 2% 2% 2% 2% 1% 5% 0% 0% 0% 0% 0% 0% 1% 0%
*) heeft CDA gestemd bij vorige verkiezingen  
Vertrouwen in politiek en politici
Na een geleidelijke stijging van het vertrouwen in de politiek is de score deze week
weer weggezakt naar het dieptepunt. Ook de kiezers van CDA en VVD dalen naar
een niveau van rond de 5.0.
Vertrouwen in de politiek   kiezer kiezer kiezer
  Allen CDA PvdA VVD
21/10 4,8 5,2 4,9 4,9
28/10 4,6 5,1 4,7 4,1
11/11 5,0 5,5 5,1 4,9
25/11 4,8 5,4 5,0 4,4
30/12 4,8 5,5 4,9 4,2
06/1 5,1 5,9 4,8 4,9
20/1 5,5 5,9 5,5 5,7
10/2 5,8 6,4 6,0 5,4
24/2 5,5 6,1 5,8 5,3
7/4 5,0 5,9 5,0 4,5
14/4 4,3 5,0 3,9 4,2
9/6 4,6 5,5 3,7 5,4
1/9 4,3 5,7 3,0 5,0
15/9 4,2 5,3 3,3 4,9
13/10 4,0 5,2 2,9 4,9
20/10 4,3 5,9 3,1 5,3
8/12 4,0 5,1 3,0 4,7
De politici van de regeringspartijen hebben het deze week moeilijk. Zij zakken allen weg.
    kiezer kiezer kiezer
  Allen CDA PvdA VVD
Verhaagen             9/6 4,2 5,2 3,4 4,9
Verhaagen             29/9 4,0 5,4 2,8 4,8
Verhaagen             8/12 3,9 5,0 2,9 4,7
Bos                       21/10 5,7 5,6 7,4 5,6
Bos                       20/1 5,9 5,7 8,0 5,2
Bos                       21/4 4,9 3,6 7,0 3,5
Bos                       8/12 4,9 4,0 7,0 4,0
Van Aartsen          9/6 4,9 5,4 4,5 5,6
Van Aartsen          29/9 4,4 5,1 3,7 5,4
Van Aartsen          8/12 4,3 4,6 3,7 5,6
Marijnissen            07/10 6,8 6,6 7,3 6,3
Marijnissen            20/1 5,6 5,4 6,5 4,7
Marijnissen            21/4 5,2 4,1 6,4 4,2
Marijnissen            8/12 5,3 4,7 6,6 4,3
Halsema                21/11 5,1 4,8 5,9 4,7
Halsema                20/1 5,1 5,0 6,0 4,6
Halsema                21/4 4,8 3,9 5,9 3,8
Vos                       8/12 4,2 3,7 4,8 4,1
Herben                  21/10 4,1 4,5 2,9 4,2
Herben                  20/1 4,5 4,7 3,1 4,7
Herben                  21/4 4,0 4,7 2,7 5,0
Herben                  8/12 3,7 3,8 2,9 4,6
Ditrich                   21/4 4,9 4,3 5,4 4,8
Ditrich                   29/9 4,6 5,2 4,1 4,9
Ditrich                   8/12 4,7 4,6 4,8 5,4
De huidige regeringscombinatie is nu zelfs gedaald naar een niveau van 17%. Zelfs bij CDA-
en VVD-kiezers is de score duidelijk aan het dalen. Twee andere combinaties scoren nu hoger
dan de huidige regeringscombinatie. CDA+PvdA en VVD+PvdA.
Gewenste regering Allen Allen Allen Allen CDA PvdA VVD
  27/1 14/4 2/6 8/12 8/12 8/12 8/12
 CDA+PvdA 48% 28% 29% 24% 21% 38% 2%
 CDA+VVD+LPF 20% 28% 16% 12% 13% 1% 25%
 CDA+VVD+D66 25% 17% 27% 17% 30% 2% 37%
 CDA +VVD+CU+SGP     4% 5% 11% 1% 4%
 PvdA+VVD 4% 18% 15% 19% 8% 39% 18%
 geen voorkeur 3% 9% 9% 23% 18% 20% 14%
Deze week is het vertrouwen in de regering met een half punt gedaald naar het absolute minimum.
Vertrouwen   kiezer kiezer kiezer kiezer
in de regering Allen CDA PvdA VVD D66
                                  9/6 4,5 5,9 3,0 5,8 5,2
                                  16/6 4,8 6,5 3,1 6,0 5,0
                                  18/8 4,5 6,1 2,9 5,4 4,8
                                  15/9 4,0 5,6 2,5 5,1 3,9
                                  13/10 3,8 5,6 2,3 5,0 3,8
                                  20/10 4,3 6,1 2,5 5,5 4,2
                                  8/12 3,7 5,2 2,3 4,8 3,7
Nadat de vorige week er forse stijgingen waren (Zalm steeg naar 5.5) is de daling deze week fors.
Balkenende staat ook op een all-time low (4.0). Onder de VVD-kiezers scoort hij nu zelfs lager dan 5.0.
    kiezer kiezer kiezer
  Allen CDA PvdA VVD
Balkenende            07/10 6,2 7,3 4,8 6,5
Balkenende            9/6 4,7 6,4 3,3 5,6
Balkenende            29/9 4,1 6,2 2,5 5,1
Balkenende            8/12 4,0 5,6 2,5 4,9
Zalm                      07/10 6,6 6,8 6,2 7,5
Zalm                      20/1 5,5 6,1 4,2 7,2
Zalm                      29/9 4,3 5,5 2,8 6,1
Zalm                      8/12 4,4 5,2 3,0 6,3
De Graaf               07/10 5,9 5,8 6,7 5,8
De Graaf               30/12 5,3 4,9 6,1 5,5
De Graaf               29/9 4,5 5,0 3,8 5,2
De Graaf               8/12 4,5 4,8 4,0 5,3
Het optimisme over de levensduur van de regering van de vorige week is weer weggezakt.
41% denkt dat de regering zijn tijd zal uitdienen.
Verwachte levensduur Allen Allen Allen kiezer kiezer kiezer
huidig kabinet 2/6 13/10 8/12 CDA PvdA VVD
 Ze maken de vier jaar vol 47% 39% 41% 61% 21% 58%
 Ze valen in 2006 4% 3% 3% 1% 5% 4%
 Ze vallen in 2005 13% 10% 9% 6% 12% 7%
 Ze vallen in de 2e helft 2004 15% 19% 26% 17% 36% 19%
 Ze vallen in de1e helft 2004 15% 16% 11% 5% 17% 9%
 Ze vallen nog dit jaar 6% 5% 1% 0% 2% 0%
 Weet niet/geen antwoord 6% 8% 10% 11% 8% 4%
Ook hier zien we verdere veranderingen. Met name de positie van Balkenende is ten opzichte van 2 weken geleden
verslechterd.
Ministers waarvan men Allen CDA PvdA VVD Allen CDA PvdA VVD
hoge verwachtingen heeft 9/6 9/6 9/6 9/6 8/12 8/12 8/12 8/12
 Zalm 36% 51% 11% 67% 24% 33% 6% 57%
 Balkenende 19% 45% 2% 21% 17% 44% 0% 16%
 De Graaf 21% 22% 19% 19% 16% 14% 13% 20%
 Donner 22% 34% 11% 28% 14% 30% 3% 17%
 De Geus 12% 23% 4% 15% 11% 23% 3% 15%
 De Hoop Scheffer 16% 30% 6% 18% 11% 25% 4% 11%
 Kamp 14% 19% 4% 28% 11% 12% 6% 21%
 van den Hoeven 14% 22% 7% 12% 10% 23% 4% 6%
 Hoogervorst 12% 17% 4% 22% 8% 15% 2% 15%
 Verdonk 4% 2% 4% 5% 8% 16% 3% 9%
 Brinkhorst 15% 18% 10% 17% 8% 6% 8% 9%
 Peijs 6% 10% 3% 6% 7% 12% 4% 7%
 Remkes 8% 10% 5% 18% 6% 11% 1% 11%
 Veerman 6% 10% 2% 5% 6% 17% 1% 4%
 Van Aardenne 6% 11% 4% 5% 4% 7% 3% 3%
 Dekker 3% 5% 3% 4% 4% 5% 2% 3%
 Allemaal 4% 8% 1% 5% 3% 5% 0% 2%
 Geen van deze 25% 14% 39% 11% 39% 27% 57% 22%
 weet niet/geen antwoord 10% 6% 15% 7% 11% 7% 12% 9%
Totaal 253% 358% 154% 314% 218% 339% 135% 258%
Ministers waarvan men Allen CDA PvdA VVD Allen CDA PvdA VVD
lage verwachtingen heeft 9/6 9/6 9/6 9/6 8/12 8/12 8/12 8/12
 Balkenende 29% 5% 51% 22% 29% 14% 44% 26%
 Zalm 12% 3% 22% 2% 17% 16% 23% 4%
 Donner 9% 3% 9% 10% 16% 10% 20% 22%
 Remkes 14% 6% 18% 8% 13% 14% 15% 14%
 De Graaf 14% 19% 9% 14% 11% 21% 7% 9%
 Hoogervorst 6% 2% 9% 3% 10% 5% 16% 8%
 De Hoop Scheffer 17% 4% 26% 18% 9% 6% 9% 10%
 Brinkhorst 15% 13% 10% 16% 9% 13% 7% 14%
 van den Hoeven 9% 3% 11% 7% 9% 3% 10% 16%
 Peijs 8% 5% 6% 13% 8% 8% 8% 12%
 De Geus 6% 4% 8% 4% 8% 7% 9% 13%
 Kamp 7% 2% 11% 0% 8% 3% 13% 7%
 Veerman 10% 3% 14% 12% 8% 6% 9% 11%
 Dekker 6% 4% 4% 8% 6% 8% 6% 9%
 Van Aardenne 7% 4% 6% 7% 6% 4% 8% 7%
 Verdonk 6% 3% 4% 7% 6% 2% 8% 6%
 Allemaal 20% 16% 26% 10% 29% 17% 44% 20%
 Geen van deze 8% 15% 1% 14% 5% 11% 1% 3%
 weet niet/geen antwoord 20% 28% 13% 22% 15% 20% 8% 19%
Totaal 220% 140% 258% 196% 222% 187% 271% 226%
De geleidelijke verschuivingen in het instemmen met voorstellen is opmerkelijk.
Voorstellen van kabinet Allen Allen kiezer kiezer kiezer
waarmee men instemt 2/6 8/12 CDA PvdA VVD
 meer geld voor onderwijs 78% 68% 61% 78% 64%
 herkeuring WAO 49% 60% 66% 48% 79%
 minder ambtenaren 60% 56% 61% 46% 65%
 rechtstreeks kiezen van burgermeester 48% 38% 25% 43% 33%
 ontkoppeling van uitkeringen en lonen 26% 24% 30% 5% 41%
 200 euro eigen bjjdrage ziektekosten 16% 16% 21% 5% 25%
 minder medicijnen in ziekenfondspakket 12% 13% 22% 6% 17%
 alle voorstellen 3% 2% 2% 1% 6%
 geen enkel voorstel 3% 4% 5% 6% 0%
 Weet niet/geen antwoord 1% 1% 2% 1% 0%
Totaal 296% 281% 296% 238% 329%
Om onder de 3%  van het begrotingstekort te blijven wil men vooral dat er minder wordt uitgegeven. Hieronder de posten
waarom men vindt dat extra bezuinigd kan worden.
Waarop extra bezuinigd Allen LPF VVD CDA D66 PvdA SP GrLinks
kan worden      
Bijdrage EU 87% 96% 95% 84% 79% 89% 87% 74%
Kunst 77% 90% 91% 90% 41% 68% 57% 36%
Publieke Omroep 72% 90% 88% 79% 65% 61% 57% 30%
Ontwikkelingshulp 66% 92% 89% 67% 46% 58% 46% 15%
Defensie 64% 52% 54% 46% 70% 75% 85% 78%
Ambtenarensalarissen 59% 73% 62% 67% 46% 49% 48% 39%
Aftrek Hypotheekrente 45% 38% 30% 38% 50% 58% 73% 60%
Aanleg van Wegen 45% 38% 30% 32% 63% 55% 69% 81%
Huursubsidie 38% 40% 59% 45% 35% 21% 11% 14%
Universitair Onderwijs 37% 33% 35% 46% 14% 29% 25% 24%
Bijstand 24% 25% 42% 25% 17% 11% 5% 8%
Politie en Justitie 13% 13% 11% 15% 18% 15% 15% 15%
Lager en Middelbaar Onderwijs 9% 6% 13% 8% 5% 7% 3% 9%
Gezondheidszorg 7% 10% 14% 8% 9% 3% 2% 14%
AOW 7% 2% 12% 8% 8% 5% 3% 0%
Totaal 649% 698% 725% 657% 565% 603% 587% 496%