De Stemming van 23 december
De afgelopen week was een slechte week voor de VVD. Het optreden van
Remkes rondom het rapport Van der Haak en het boek van Bomhoff met
negatieve kwalificaties heeft Zalm en de VVD duidelijk niet goed gedaan.
De VVD is derhalve 3 zetels gedaald en ook bij de andere bevindingen
zien we de verzwakking van de VVD en de populariteit van de CDA+VVD
regering. LPF en PvdA zijn deze week twee zetels gestegen.
Bij D66 is een zetel ervan afgegaan en Groen Links is weer een
zetel gestegen.
Peiling politieke voorkeur
	Verk.
in zetels Tweede Kamer	TK 2002	16/12	23/12
CDA	43	44	44
LPF	26	6	8
VVD	24	30	27
PvdA	23	27	29
Groen Links	10	8	9
SP	9	23	22
D66	7	6	5
ChristenUnie	4	4	4
SGP	2	2	2
LN	2	0	0
Totaal	150	150	150
Verloop van politieke voorkeur
	Verk.
in zetels Tweede Kamer	TK 2002	2/9	30/9	21/10	11/11	16/12	23/12
CDA	43	47	43	52	44	44	44
LPF	26	12	11	3	6	6	8
VVD	24	26	27	27	31	30	27
PvdA	23	27	25	28	25	27	28
GrLinks	10	12	14	13	10	8	9
SP	9	12	15	15	22	23	22
D66	7	6	7	5	6	6	5
ChristenUnie	4	5	5	4	3	4	4
SGP	2	2	2	2	2	2	2
LN	2	1	1	1	1	0	1
Totaal	150	150	150	150	150	150	150
Electorale potentie van de partijen
Ook in deze tabel is de verzwakte positie van de VVD duidelijk te zien.
Nog op 21 oktober zei 45% der CDA-kiezers zich  te kunnen voorstellen VVD
te kiezen en 15% PvdA. Inmiddels is dat verschoven naar 29-24%!
De PvdA begint over de hele linie te stijgen qua potentie.
De SP blijft er goed voor staan.
Partijen die kans maken op een stem
	Allen			kiezer CDA*)			kiezer LPF			kiezer VVD			kiezer PvdA
in procenten van:	9/9	21/10	23/12	9/9	21/10	23/12	9/9	21/10	23/12	9/9	21/10	23/12	9/9	21/10	23/12
CDA	46%	44%	43%	91%	90%	85%	36%	47%	36%	46%	54%	44%	9%	13%	8%
LPF	15%	11%	11%	11%	1%	4%	80%	37%	51%	19%	8%	6%	1%	1%	0%
VVD	41%	38%	34%	47%	45%	29%	52%	44%	45%	93%	90%	85%	9%	10%	7%
PvdA	30%	31%	32%	17%	15%	24%	6%	8%	12%	9%	12%	15%	93%	92%	94%
GrLinks	28%	27%	21%	12%	7%	11%	3%	4%	2%	4%	6%	4%	55%	56%	42%
D66	22%	21%	17%	11%	11%	8%	5%	6%	7%	16%	17%	15%	39%	35%	23%
SP	20%	28%	33%	11%	15%	25%	11%	15%	24%	4%	9%	10%	42%	53%	43%
ChristenUnie	7%	6%	6%	11%	14%	10%	1%	2%	2%	0%	2%	1%	1%	0%	1%
SGP	4%	3%	2%	2%	4%	2%	0%	1%	0%	0%	2%	1%	0%	0%	1%
LN	5%	8%	4%	3%	7%	2%	12%	18%	10%	4%	6%	2%	4%	2%	0%
*) kiezer CDA betekent CDA gestemd in mei 2002
Gewenste regeringscombinatie
Ook in dit deel van het onderzoek valt op hoezeer de positie van de VVD en dus ook
het kabinet CDA+VVD is verzwakt. In meer dan een maand tijd is het gat tussen
deze twee voorkeuren verminderd van 23% naar 11%.
Terwijl ruim een maand geleden onder de CDA-kiezers 12% een CDA+PvdA+SP
verkozen is dit inmiddels 20%.
Regeringsvoorkeuren
	Allen	Allen	kiezer CDA		kiezer LPF		kiezer VVD		kiezer PvdA
	18/11	23/12	18/11	23/12	18/11	23/12	18/11	23/12	18/11	23/12
Als CDA+VVD en CDA+PvdA meerderheid halen:
CDA+VVD	47%	39%	61%	50%	61%	50%	81%	79%	4%	4%
CDA+PvdA	24%	28%	17%	26%	6%	7%	6%	9%	63%	64%
combinatie van 3 partijen	27%	30%	19%	20%	28%	39%	12%	10%	32%	30%
Als geen combinatie van 2 partijen de meerderheid haalt
CDA+VVD+LPF	18%	15%	13%	13%	59%	51%	21%	16%	0%	0%
CDA+VVD+D66	16%	19%	21%	23%	11%	16%	37%	47%	3%	2%
CDA+VVD+ChristenUnie	9%	8%	21%	16%	2%	1%	8%	6%	1%	0%
CDA+PvdA+D66	5%	6%	4%	5%	1%	0%	3%	2%	10%	12%
CDA+PvdA+Groen Links	11%	12%	10%	9%	2%	0%	1%	2%	25%	28%
CDA+PvdA+SP	19%	21%	12%	20%	7%	15%	6%	5%	42%	35%
VVD+PvdA+D66	4%	4%	0%	2%	2%	0%	6%	4%	7%	13%
andere combinatie	18%	11%	19%	6%	9%	13%	14%	11%	13%	7%
Nog duidelijker zien we dit in de volgende tabel.
51% van de kiezers zou positief reageren op een CDA+VVD kabinet.
Dat was ruim een maand geleden nog 56%.
Op een CDA+PvdA regering zou 50% positief reageren, terwijl dat
ruim een maand geleden nog 45% was.
Het meest opvallend zijn de verschuivingen bij de CDA-kiezers.
Maar ook de LPF-kiezers vertonen dezelfde trend.
Reacties op CDA+VVD en CDA+PvdA
	Allen	Allen	kiezer CDA		kiezer LPF		kiezer VVD		kiezer PvdA
	18/11	23/12	18/11	23/12	18/11	23/12	18/11	23/12	18/11	23/12
Reactie op een CDA+VVD regering na verkiezingen
erg positief	19%	19%	21%	29%	22%	15%	47%	43%	1%	1%
vrij positief	37%	32%	55%	36%	47%	45%	39%	43%	12%	6%
vrij negatief	22%	24%	12%	21%	14%	19%	8%	6%	49%	44%
zeer negatief	15%	20%	3%	8%	8%	10%	1%	3%	32%	46%
Reactie op een CDA+PvdA regering na verkiezingen
erg positief	8%	9%	8%	12%	2%	1%	3%	0%	21%	27%
vrij positief	37%	41%	36%	40%	9%	16%	16%	18%	70%	67%
vrij negatief	32%	30%	40%	31%	37%	37%	49%	50%	6%	2%
zeer negatief	17%	15%	10%	10%	46%	41%	29%	26%	3%	3%
Vertrouwen in politiek en politici
De afgelopen week is het vertrouwen in de politiek weer wat gedaalt.
Het blijft schommelen binnen 4.6 en 5.0
Vertrouwen in de politiek
		kiezer	kiezer	kiezer	kiezer
	Allen	CDA	LPF	VVD	PvdA
21/10	4.8	5.2	4.3	4.9	4.9
28/10	4.6	5.1	4.7	4.7	4.1
11/11	5.0	5.5	4.3	5.1	4.9
18/11	5.0	5.4	4.8	5.3	4.8
25/11	4.8	5.4	4.7	5.0	4.4
02/12	5.0	5.4	4.7	5.0	4.9
16/12	4.8	5.6	4.4	5.0	4.6
23/12	4.7	5.3	4.4	4.8	4.4
Bezien we het vertrouwen in de belangrijkste spelers dan valt op dat deze
week Zalm weer terug is gevallen naar het nivau van 5.3. Met name bij de LPF-kiezers is
hij weer gedaald naar het niveau  van vlak na de val van het kabinet.
Bos staat nu duidelijk op hem voor.
Herben heeft de afgelopen week ook zijn positie wat verbeterd.
We hebben ook de score van Minister Remkes vastgesteld. Hij scoorde een 4.2.
		kiezer	kiezer	kiezer	kiezer
	Allen	CDA	LPF	VVD	PvdA
Balkenende            07/10	6.2	7.3	6.6	6.5	4.8
Balkenende            21/10	6.0	7.6	6.2	6.3	4.8
Balkenende            02/12	6.3	7.3	6.3	6.3	5.3
Balkenende            23/12	6.4	7.5	6.3	6.7	5.5
Zalm                      07/10	6.6	6.8	6.3	7.5	6.2
Zalm                      21/10	5.6	6.2	4.6	7.1	5.2
Zalm                      02/12	5.3	5.7	5.0	6.6	4.4
Zalm                      23/12	5.3	5.7	4.7	6.7	4.6
Bos                       21/10	5.7	5.6	4.5	5.6	7.4
Bos                       02/12	5.8	5.9	4.4	5.2	7.6
Bos                       23/12	5.7	5.8	4.5	5.3	7.4
Herben                  21/10	4.1	4.5	5.4	4.2	2.9
Herben                  23/12	4.3	4.5	5.8	4.3	3.2
Rosenmoller           07/10	6.2	6.2	4.4	5.9	7.4
Halsema                25/11	5.1	4.8	3.7	4.7	5.9
Halsema                23/12	5.3	5.2	4.0	4.8	6.4
Marijnissen            07/10	6.8	6.6	6.0	6.3	7.3
Marijnissen            21/10	6.3	6.2	5.2	5.7	7.5
Marijnissen            02/12	6.2	6.2	4.8	5.4	6.7
Marijnissen            23/12	6.2	6.1	5.2	5.3	6.9
De Graaf               07/10	5.9	5.8	4.7	5.8	6.7
De Graaf               21/10	5.3	5.2	3.9	5.2	6.3
De Graaf               23/12	5.3	5.1	4.3	5.3	5.9
Gewenste Minister-President
Sinds twee weken meten we dit onderwerp. De afgelopen week is de positie
van Zalm duidelijk verslechterd. Zelfs Bos staat nu hoger dan hij.
Gewenste Minister-President
	Allen	Allen	kiezer CDA		kiezer LPF		kiezer VVD		kiezer PvdA
	09/12	23/12	09/12	23/12	09/12	23/12	09/12	23/12	09/12	23/12
Balkenende	43%	46%	71%	76%	47%	47%	35%	41%	14%	15%
Zalm	14%	9%	8%	3%	14%	9%	41%	31%	9%	0%
Bos	9%	10%	5%	5%	1%	2%	1%	2%	34%	35%
Marijnissen	6%	8%	2%	2%	5%	9%	3%	2%	5%	9%
ander	12%	12%	2%	2%	16%	14%	7%	8%	18%	24%
weet niet	16%	15%	10%	12%	17%	19%	12%	15%	21%	17%