De Stemming van 25 november 2002
Ook deze week zijn er weer een aantal duidelijke ontwikkelingen.
Het CDA begint wat terug te vallen en deze zetels gaan nu niet naar de VVD, maar 
komen meer terecht aan de linkerkant. 
SP groeit door naar 24 zetels. (In de afgelopen week waren er zelfs dagen, waarbij
de SP groter was dan de PvdA.
Groen Links is wat aanhet herstellen van het dieptepunt op 12 november.
Ook D66 doet het iets beter.
Inmiddels is het nu de tweede week dat de ChristenUnie op slechts 2 zetels staat.
Peiling politieke voorkeur 25 november 2002
  Verk.    
in zetels Tweede Kamer TK 2002 18/11 25/11
 CDA 43 47 45
 LPF 26 8 7
 VVD 24 28 28
PvdA 23 28 27
 Groen Links 10 7 8
 SP 9 22 24
 D66 7 5 6
 ChristenUnie 4 2 2
 SGP 2 2 2
LN 2 1 1
Totaal 150 150 150
   
Verloop van politieke voorkeur           
  Verk.        
in zetels Tweede Kamer TK 2002 2/9 30/9 21/10 22/11
 CDA 43 47 43 52 45
 LPF 26 12 11 3 7
 VVD 24 26 27 27 28
 PvdA 23 27 25 28 27
GrLinks 10 12 14 13 8
 SP 9 12 15 15 24
 D66 7 6 7 5 6
 ChristenUnie 4 5 5 4 2
 SGP 2 2 2 2 2
 LN 2 1 1 1 1
Totaal 150 150 150 150 150
Electorale potentie van de partijen
De antwoorden op de vraag "welke partijen maken een kans" geven een goede indruk van de 
potentie van de diverse partijen. Hieronder vergelijken we de resultaten van deze week met
die van ruim een maand geleden. Dan zien we een aantal forse verschuivingen als we naar
de afzonderlijke aanhangen zien.
Bij het CDA zien we de positie van de PvdA versterken en die van de VVD verslechteren.
Bij de LPF kiezers zien we de SP sterk groeien.
Zelfs bij de VVD-aanhang begint het aandeel kiezers te groeien dat de SP een kans geeft.
Partijen die kans maken op een stem 25 november 2002              
  Allen Kiezers CDA*) Kiezers LPF Kiezers VVD Kiezers PvdA
in procenten van: 21/10 25/11 21/10 25/11 21/10 25/11 21/10 25/11 21/10 25/11
 CDA 44% 45% 90% 90% 47% 45% 54% 44% 13% 5%
 LPF 11% 11% 1% 5% 37% 54% 8% 5% 1% 1%
 VVD 38% 39% 45% 39% 44% 49% 90% 93% 10% 11%
 PvdA 31% 34% 15% 26% 8% 6% 12% 11% 92% 95%
 GrLinks 27% 22% 7% 7% 4% 2% 6% 8% 56% 42%
 D66 21% 21% 11% 17% 6% 7% 17% 15% 35% 21%
 SP 28% 35% 15% 19% 15% 29% 9% 14% 53% 49%
 ChristenUnie 6% 5% 14% 7% 2% 2% 2% 1% 0% 1%
 SGP 3% 3% 4% 2% 1% 1% 2% 2% 0% 0%
 LN 8% 5% 7% 2% 18% 13% 6% 2% 2% 0%
*) kiezer CDA betekent CDA gestemd in mei 2002      
Gewenste regeringscombinatie
De vraag naar de gewenste regeringscombinaties kunnen indiceren hoe het in de nabije toekomst de ontwikkelingen
zullen gaan als de machtsvraag wordt gesteld.
In een week zien we al forse verschuivingen. Met name bij de CDA aanhang begint een combinatie
met de PvdA te stijgen in populariteit.
Ook wint de combinatie CDA+PvdA +SP aan aanhang.
Regeringsvoorkeuren per 25 november                  
  Allen Allen kiezer CDA kiezer LPF kiezer VVD kiezer PvdA
  18/11 25/11 18/11 25/11 18/11 25/11 18/11 25/11 18/11 25/11
Als CDA+VVD en CDA+PvdA meerderheid halen:                
CDA+VVD 47% 40% 61% 54% 61% 53% 81% 81% 4% 3%
CDA+PvdA 24% 30% 17% 31% 6% 9% 6% 5% 63% 71%
combinatie van 3 partijen 27% 27% 19% 14% 28% 33% 12% 13% 32% 26%
Als geen combinatie van 2 partijen de meerderheid haalt                
 CDA+VVD+LPF 18% 12% 13% 10% 59% 48% 21% 12% 0% 1%
 CDA+VVD+D66 16% 19% 21% 25% 11% 10% 37% 47% 3% 1%
 CDA+VVD+ChristenUnie 9% 7% 21% 16% 2% 3% 8% 6% 1% 0%
 CDA+PvdA+D66 5% 8% 4% 12% 1% 2% 3% 3% 10% 9%
 CDA+PvdA+Groen Links 11% 12% 10% 7% 2% 1% 1% 4% 25% 31%
 CDA+PvdA+SP 19% 22% 12% 14% 7% 17% 6% 5% 42% 46%
 VVD+PvdA+D66 4% 4% 0% 0% 2% 1% 6% 6% 7% 10%
 andere combinatie 18% 11% 19% 10% 9% 14% 14% 14% 13% 3%
           
Op een aandere manier is ook te zien hoe men over de diverse mogelijke regeringscombinaties
denkt.          
Ook hier zien we een aantal verschuivingen ten opzichte van de vorige week.
 
Reacties op CDA+VVD en CDA+PvdA regering per 25 november                
  Allen Allen kiezer CDA kiezer LPF kiezer VVD kiezer PvdA
  18/11 25/11 18/11 25/11 18/11 25/11 18/11 25/11 18/11 25/11
Reactie op een CDA+VVD regering na verkiezingen                
erg positief 19% 20% 21% 29% 22% 18% 47% 47% 1% 1%
vrij positief 37% 33% 55% 42% 47% 53% 39% 43% 12% 13%
vrij negatief 22% 22% 12% 12% 14% 13% 8% 5% 49% 44%
zeer negatief 15% 18% 3% 7% 8% 11% 1% 1% 32% 39%
Reactie op een CDA+PvdA regering na verkiezingen                
erg positief 8% 11% 8% 11% 2% 2% 3% 4% 21% 29%
vrij positief 37% 37% 36% 32% 9% 18% 16% 15% 70% 61%
vrij negatief 32% 32% 40% 41% 37% 28% 49% 50% 6% 8%
zeer negatief 17% 15% 10% 10% 46% 45% 29% 28% 3% 1%
             
Deze resultaten geven een indicatie hoe in januari gereageerd zal gaan worden op de machtsvraag: welke regering kan
aan de slag
 
Vertrouwen in politiek en politici
De afgelopen week is het vertrouwen in de politiek weer naar beneden gegaan.
Dat komt met name door de aanhang van VVD en PvdA.
Vertrouwen in de politiek          
    kiezer kiezer kiezer kiezer
  Allen CDA LPF VVD PvdA
21/10 4.8 5.2 4.3 4.9 4.9
28/10 4.6 5.1 4.7 4.7 4.1
11/11 5.0 5.5 4.3 5.1 4.9
18/11 5.0 5.4 4.8 5.3 4.8
25/11 4.8 5.4 4.7 5.0 4.4
Het oordeel over de verschillende lijsttrekkers maakt ook een aantal duidelijke ontwikkelingen
door.
We zien dat Balkenende het nog steeds goed doet en zelfs wat aan het stijgen is.
De positie van Zalm is de afgelopen weken gestaag gedaald. Vergeleken met bijna twee maanden 
staat hij er duidelijk slechter voor.  Zelfs bij zijn eigen aangang.    
Nawijn heeft de afgelopen week een verdere daling doorgemaakt in vertrouwen.  
Het lijkt erop dat zijn aantrekkingskracht ten opzichte van andere kiezers dan LPF vrijwel nihil is.
Bos doet het redelijk, maar te weinig om op dit moment al een forse aantrekkingskracht
te hebben.
Halsema gaat door waar Rosenmoller de vorige week nog stond. Bij de PvdA aanhang
doet ze het nog niet zo goed als Rosenmoller.
Marijnissen doet het overall nog redelijk goed, maar het lijkt langzamerhand iets slechter
te gaan. Zeker ook bij de PvdA aanhang.
De Graaf staat er ook niet zo goed voor.
 
    kiezer kiezer kiezer kiezer    
  Allen CDA LPF VVD PvdA
Balkenende            07/10 6.2 7.3 6.6 6.5 4.8
Balkenende            21/10 6.0 7.6 6.2 6.3 4.8
Balkenende            25/11 6.4 7.4 6.5 6.5 5.2
           
Zalm                      07/10 6.6 6.8 6.3 7.5 6.2
Zalm                      21/10 5.6 6.2 4.6 7.1 5.2
Zalm                      25/11 5.3 5.5 4.9 6.8 4.5
           
           
Bos                       21/10 5.7 5.6 4.5 5.6 7.4
Bos                       25/11 5.6 5.3 4.4 5.2 7.4
           
Nawijn                   07/10          
Nawijn                   21/10 3.9 4.1 5.5 4.2 2.7
Nawijn                   25/11 3.2 3.1 5.3 3.4 2.2
           
Rosenmoller           07/10 6.2 6.2 4.4 5.9 7.4
Rosenmoller           21/10 5.6 5.5 3.4 5.2 7.3
Halsema                25/11 5.1 4.8 3.7 4.7 5.9
           
Marijnissen            07/10 6.8 6.6 6.0 6.3 7.3
Marijnissen            21/10 6.3 6.2 5.2 5.7 7.5
Marijnissen            25/11 6.1 5.6 5.5 5.7 6.5
           
De Graaf               07/10 5.9 5.8 4.7 5.8 6.7
De Graaf               21/10 5.3 5.2 3.9 5.2 6.3
De Graaf               25/11 5.2 4.8 4.3 4.9 5.9